مقررات ملی ساختمان، مجموعه‌ای از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم الارعایه در طراحی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی اعم از تخریب، نوسازی، توسعهٔ بنا، تعمیر و نوسازی اساسی، تغییر کاربری و بهره‌برداری از ساختمان است؛ که به منظور تأمین ایمنی، بهره‌دهی مناسب، آسایش، بهداشت و صرفهٔ اقتصادی فرد و جامعه وضع می‌شود.

تنظیم مقررات ملی ساختمان

وزارت مسکن و شهرسازی طبق مادهٔ ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان وظیفهٔ تدوین مقررات ملی ساختمان را به عهده دارد. این وزارتخانه با تشکیل شورایی تحت عنوان «شورای تدوین مقررات ملی ساختمان» با عضویت استادان و صاحب‌نظران برجستهٔ کشور به منظور نظارت بر تهیه و هماهنگی بین مباحث از حیث شکل، ادبیات، واژه‌پردازی، حدود و دامنهٔ کاربرد و همچنین با تشکیل دادن «کارگروه‌های تخصصی»، شرایط لازم برای تدوین این مقررات را به وجود آورده‌است.

سلسله مراتب تنظیم مقررات ملی ساختمان

پس از تهیهٔ پیش‌نویسِ مقدماتی مبحث مورد نظر، کمیته‌های تخصصی مربوط به هر مبحث پیش‌نویس مذکور را مورد بررسی و تبادل نظر قرار داده و با انجام نظرخواهی از مراجع مربوطه آخرین اصلاحات و تغییرات لازم را اعمال می‌کنند. متن نهایی پس از تأیید شورای تدوین مقررات ملی ساختمان برای تصویب به وزیر مسکن و شهرسازی پیشنهاد می‌شود.

انتشار مقررات ملی ساختمان

مقررات ملی ساختمان در قالب بیست و دو جلد کتاب که هر جلد مربوط به یک مبحث خاص می‌باشد منتشر شده‌است. مباحث عبارتند از:

مبحث اول: تعاریف

مبحث دوم: نظامات اداری

مبحث سوم: حفاظت ساختمانها در مقابل حریق

مبحث چهارم: الزامات عمومی ساختمان

مبحث پنجم: مصالح و فراورده‌های ساختمانی

مبحث ششم: بارهای وارد بر ساختمان

مبحث هفتم: پی و پی سازی

مبحث هشتم: طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی

مبحث نهم: طرح و اجرای ساختمانهای بتن آرمه

مبحث دهم: فولادی

مبحث یازدهم: اجرای صنعتی ساختمانها

مبحث دوازدهم: ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا

مبحث سیزدهم: طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمانها

مبحث چهاردهم: تأسیسات مکانیکی

مبحث پانزدهم: آسانسورها و پله‌های برقی

مبحث شانزدهم: تأسیسات بهداشتی

مبحث هفدهم: لوله‌کشی گاز طبیعی

مبحث هجدهم: عایق بندی و تنظیم صدا

مبحث نوزدهم: صرفه‌جویی در مصرف انرژی

مبحث بیستم: علائم و تابلوها

مبحث بیست و یکم: پدافند غیرعامل

مبحث بیست و دوم: مراقبت و نگهداری از ساختمان‌ها سیاوش رئیسی مدانچ

علاوه برمباحث  مقررات ملی ساختمان، نشریات سازمان برنامه بودجه و آیین نامه های آمریکا هم جزو منابع بسیار مهم برای طراحی سازه بشمار می آیند.